انقلاب در لغت به معنای دگرگون شدن، تغییر و تحول آمده است ودراصطلاح به تعبیرشهید مطهری عبارت است از طغیان و عصیان مردم یک ناحیه یا یک سرزمین علیه نظم حاکم موجود برای ایجاد نظمی مطلوب.⁽¹⁾

دکترمنوچهرمحمدی می گوید: انقلاب یک حرکت مردمی در جهت تغییر سریع و بنیانی در ارزشها و باورهای مسلط، نهادهای سیاسی، ساختارهای اجتماعی، رهبری، روش‌ها و فعالیت‌های حکومتی یک جامعه توأم با خشونت داخلی می‌باشد.⁽²⁾ با این توصیف، انقلاب از دیگر مفاهیم مشابه همچون کودتا، شورش، رفرم، نهضت‌های استقلال طلبانه، جنگ‌های جدایی طلبانه و اصلاحات مقطعی متفاوت می‌گردد.انقلاب اسلامی از دو مفهوم حکایت دارد، یکی مفهوم انقلاب است که تعریف آن گذشت و دوم اسلامی بودن آن می‌باشد، اسلامی بودن انقلاب به چند چیز بستگی دارد:

1ـ قوانین، ارزش‌ها و معیارهای حاکم در جامعه منبعث از قرآن و عترت باشد.

2ـ حاکمان و مسئولان آن مؤمن و متدین به اسلام ناب باشند.

3ـ فرآیند و سیستم تعلیم و تربیت مبتنی بر اسلام بوده و فرهنگ عمومی را متحول سازد.

بدین لحاظ برخی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی غیرقابل تغییر و بازنگری می‌باشند، این اصول عبارتند از اسلامیت نظام، جمهوریت نظام، اصل ولایت فقیه، دین و مذهب رسمی کشور.⁽³⁾

انگیزه پژوهش و مطالعه درباره‌ی انقلاب اسلامی:

انقلاب اسلامی و همچنین دیگر انقلاب‌ها در جهان به دلایل و انگیزه‌های متفاوتی مورد پژوهش و مطالعه قرار می‌گیرند، پژوهش ها وبررسی های تطبیقی بارویکردها و اهداف گوناگونی انجام می گیرند. مهمترین انگیزه های پژوهشگران و صاحب نظران در این مقوله را می توان در چند محور کلی دسته بندی کرد از جمله اینکه:

 1ـ شناخت انقلاب ها وکسب آگاهی درباره آنها 2ـ بکاربستن تجارب موفق 3ـ‌پیشگیری وجلوگیری از بروز انقلاب جدید 4ـ تضمین آینده انقلاب 5- سنجش میزان مشروعیت ومقبولیت انقلاب. هر یک از این انگیزه ها به نوعی از مطلوبیت و ارزشمندی برخوردارمی باشند و نتایجی را نیز در پی خواهند داشت، بویژه موارد دوم تاپنجم از اهمیت و اولویت اساسی برخوردار هستند و چنین انگیزهایی برای مطالعه انقلابها از جمله انقلاب اسلامی ایران ترجیح دارند.

پژوهش های انقلاب اسلامی ایران بطورکلی درچند گونه‌شناسی قابل تقسیم بندی است:

الف)نوع شناسی: بررسی چیستی تحول انقلابی وارائه شاخص هایی برای تمییزانقلاب ازکودتا،رفرم و...

ب)علل شناسی:بررسی چرایی وقوع انقلاب،بررسی علل ساختاری وکارگزاری ونیزعلل دورونزدیک آن

ج)پروسه شناسی:بررسی روند ومراحل انقلاب ازآغازتاانجام

د)فرجام شناسی:بررسی دستاوردهاوپیامدها ونتایج انقلاب دردوعرصه داخلی وخارجی.این رویکرددرنوشتارحاضرمورد استفاده قرارمی گیرد.⁽⁴⁾

علت هاوعوامل پیروزی انقلاب اسلامی

شکل گیری وپیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری امام خمینی ^(ره) تنها مبتنی بر یک عامل خاص نبود بلکه پدیده‌ای چند عاملی است و عوامل مختلفی در تولد،بلوغ،پویایی وپایایی آن مؤثر بوده اند:

1ـ علت‌ها و عوامل معنوی و فرهنگی: اعتقادمردم به اسلام وقرآن،باوربه مذهب تشیع بالاخص فرهنگ عاشورا ونهضت انتظار ، اراده و مشیت الهی وبی اعتنایی رژیم طاغوت به این امورحیاتی

2ـ عوامل سیاسی و اجتماعی: سیاست اسلام‌زدایی شاه ،فقدان مشروعیت نظام طاغوت ،فقدان مقبولیت حاکمان ،سلطه استکبار جهانی،رویه استبدادی رژیم،فاصله وتعارض مردم وحکومت.ذلت کشورونظام،وابستگی رژیم به بیگانه.

3ـ عوامل اقتصادی: عدم توازن صادرات و واردات کشور ، فقدان توسعه وتولید، شکاف فقیروغنی.

4- وجودرهبری امام خمینی(ره)وپیشتازی روحانیت

5-مجاهدت عمومی مردم باانگیزه الهی وبرای استقلال وآزادی وعزت طلبی

دستاوردهای افتخارآمیز

امام خامنه ای فرمودند:«در دوران حاکمیت رژیم پهلوی، مردم دنیا ایران را تنها با«نفت» می‌شناختند، اما امروز به برکت انقلاب امام^(ره) و جانفشانی شهیدان عالی مقام، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان پایگاه اسلام ناب محمدی^(ص) و مردمی‌ترین و مستقل‌ترین و سازش‌ناپذیر حکومت می‌شناسند... امروز بیان دستاوردهای عظیم انقلاب و نظام اسلامی، تکلیفی است دینی و ملی که بر دوش اصحاب قلم، صاحبان تریبون‌ها و رسانه‌های گروهی سنگینی می‌کند». ⁽⁵⁾

دسته اول) دستاوردهای فرهنگی ، معنوی وعلمی:

بر اثر انقلاب اسلامی ایران فقه و فقاهت شرعی در شئون مختلف زندگی مردم ساری وجاری گشت، احیای نظام ولایی وتحقق حاکمیت ولایت مطلقه فقیه، ایجادپیوندبین مردم و حکومت،تغییر ارزش‌ها و هنجارها در ابعاد مختلف کشور ودستگاههای حاکمیتی،افزایش و گسترش معنویت ،بازتولیدوبازتعریف ارزشهایی چون ایثار و روحیه شهادت طلبی و جهاد، توسعه فرهنگ نماز و عبادت، بازیابی جایگاه و نقش مساجدواماکن فرهنگی ومذهبی، گسترش فرهنگ قرآنی، احیای نمازهای جمعه و جماعات، احیاء فریضه امر به معروف و نهی از منکر، برچیدن کانون‌های مشروب‌خواری و ابتذال، تحول در محتوای کتابها و محصولات فرهنگی و تبلیغی، تحول در رسانه هابویژه رسانه ملی اعم از رادیو و تلویزیون، تحول در هنر و تولید فیلم ها،سریالها و نمایش های سازنده، تحول در عرصه مجلات و روزنامه‌ها، احیاء شأن ومنزلت زنان و دختران، تحول در نظام تربیتی و آموزشی کشور،احیاء وگسترش روحیه عدالت‌خواهی و آزادی‌خواهی، ترویج گفتمان مهدویت و فرهنگ انتظار .بعلاوه اینکه:

1- عمق‌بخشی به نقش علم و دین در زندگی مردم و اثبات عدم تعارض آن دو

2- ایجادهمگرایی و اتحادوانسجام بین اقوام و مذاهب

3- تقویت روحیه خودباوری و اعتماد بنفس

4- استقلال فرهنگی و علمی خیره کننده

5- گسترش معنویت‌ و نقش اخلاق درابعادمختلف  زندگی بشر

6- گسترش فرهنگ قرآنی در کشور

7- احیاء امر به معروف و نهی از منکر و فرائض تعطیل شده دینی

8- تحول  کمی وکیفی در نظام آموزشی و تربیتی اعم از مدارس و دانشگاهها و حوزه‌های علمیه

9- تقویت و توسعه پژوهش و آموزشهای کاربردی ، بنیادی  وراهبردی

10- نزدیکی وقرابت حوزه و دانشگاه ونیز روحانی و دانشجو

11-افزایش شگفتی سازکمی وکیفی اختراعات و پیشرفتهای علمی

12- گسترش فرهنگ کار و جهاد علمی و فرهنگی

پیشرفت در فتح قله های علوم وفناوری های نوین، تهیه، انجماد و نگهداری سلول‌های بنیادی جنینی، که پیش از آن در انحصار فقط 9 کشور دنیا بود،درمان ناباروری، درمان نارسایی قلب ، تلاش برای ترمیم لوزالمعده برای تولید انسولین به منظور درمان بیماری قند(دیابت) برای اولین بار در جهان در عرصه مهندسی ژنتیک.

موفقیت هر ساله دانش‌آموزان ایرانی، در دستیابی به مقامات جهانی در المپیادهای علمی در رشته‌های مختلفی همچون فیزیک، ریاضی، شیمی، کامپیوتر.از جهت رشد کمی، در حالیکه تعداد دانشجویان دانشگاههای کشور قبل از انقلاب، از مرز 150 هزار نفر تجاوز نمی‌کرد امروزه این تعداد به بیش از سه میلیون نفر بالغ شده است.

ایران در سال 56 با 33 میلیون نفرجمعیت، نیازمند ورود پزشک خارجی بود، هم اکنون با جمعیت بیش از دو برابر،دارای پزشک مازاد می باشدودر زمینه پزشک متخصص نیز از رقم 7000 نفر در سال 57 به رقم 72792 نفردرسال85، یعنی بیش از 10 برابر رسیده‌ایم که آمار کم نظیری است.

از جهت رشد کیفی نیز باید یادآور شد در حالی که در سال تحصیلی 59-1358 تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها‌ی دولتی در مقطع دکتری فقط 452 نفر بوده اکنون به بیش از 30برابررسیده است که اگر آمار دانشگاه آزاداسلامی نیز به آن اضافه شود به بیش از 50 برابر بالغ می با شد.وچنانچه آمارکامل جمعیت دانشجویی کشورراتاکنون اضافه کنیم بسیار غرورآمیزخواهدبود.

براساس گزارش مؤسسه بین المللی اطلاعات علمی ISI، تعداد مقالات علمی چاپ شده از محققان ایرانی در مجلات معتبر بین‌المللی در طول 10 سال(1993-2003) 600 درصد رشد داشته که این میزان 3 برابر رشد متوسط جهانی در این دوره بوده است.همچنین طی دهه اخیر، مرکز فرهنگی سازمان ملل یونسکو، چندین بار ایران را به عنوان یکی از موفق‌ترین کشورهای جهان در مبارزه با بی سوادی معرفی کرده است زیرا توانسته نرخ باسوادی جمعیت 6 ساله و بالاتر را از رقم 7/28 درصد در سال 55 به بیش از90درصدارتقا دهد.

ساخت ربات انسان نماتوسط پژوهشگران داخلی،کسب مقام درجشنواره های خوارزمی،ساخت اولین ماشین خورشیدی درایران به نام غزال ایرانی درسال 85که باسرعت یکصدکیلومتردرساعت توان حرکت داشت ودریک هفته شش هزارکیلومتررامی پیمود.امروزباگسترش صنعت بیمه اغلب مردم به انحاع مختلف تحت پوشش بیمه قرارگرفته اند.

 

دسته دوم)دستاوردهای سیاسی واجتماعی:

تأمین استقلال سیاسی و رهایی از وابستگی به غرب مهمترین پیامد انقلاب اسلامی است که بلافاصله در مرحله پیروزی حاصل شد، سرنگونی رژیم مستبد و ستمگر طاغوت، ایجاد و استقرار حکومت اسلامی بر پایه ولایت مطلقه فقیه، برخوردار شدن از قانون اساسی مبتنی بر اسلام و مورد اتفاق مردم، اتکاء نظام بر جمهوریت و رأی مردم، اتکاء به مردم در حل مشکلات اساسی کشور، برگزاری انتخابات‌های پی در پی که بطورمتوسط تقریبا هر سال یک انتخابات برگزارمی شود وچنین وضعیتی در جهان کم‌نظیر می‌باشد، اقتدار قوای سه گانه وبومی بودن آنها، لزوم اسلامی بودن کلیه قوانین و مقررات، تصفیه عناصر وابسته و اخلال‌گر از دستگاه‌ها و قوای کشور، ایجاد اصلاحات اساسی در نهادهای حکومتی، گسترش و تنوع احزاب و گروهها،جریانها وسازمان‌ها ی سیاسی  و ایجاد توسعه سیاسی در کشورومواردی ازاین قبیل رهاوردانقلاب اسلامی بشمارمی روند.بااین وجودبرخی ازمهمترین دستاوردهارابه اختصارتبیین خواهیم کرد.

1- تأسیس نظام جمهوری اسلامی

2- استقلال سیاسی ازوابستگی همه جانبه قبلی

3-آزادی درچارچوب دین واخلاق وقانون

4- تدوین واجرای قانون اساسی مبتنی براسلام ومنافع ومصالح ملی

5- ریشه‌کن ساختن نظام استبدادی وسلطنتی 

6- حاکم ساختن مردم بر سرنوشت خویش وبرگزاری سالانه بطورمتوسط یک انتخابات

7- اقتدار مجلس شورای اسلامی و نظارت موثر آن بر امور کشور

8- تحول اساسی در حوزه قضایی بر پایه اسلام ومصالح نظام

9- برچیدن مظاهرگمراهی و فساد

10- تحول اساسی در رسانه‌هاومطبوعات ونشریات کشور

11- احیاء شأن و منزلت واقعی زنان

12- تشکیل شوراهای اسلامی شهروروستا

13- حاکمیت ولایت فقیه و رهبری دینی

14- تحکیم وتصحیح ارتباطات اجتماعی براساس فرهنگ اسلامی وایرانی

15- سفرهای مسئولان نظام به اقصی نقاط کشور

16- ارائه الگوی مدیریت اسلامی به جهانیان

17- بالا بردن مشارکت سیاسی مردم درعرصه هاو میدانهای مختلف

18- حاکم ساختن گفتمان دین باوری و اصولگرایی و ارزش‌مداری به کشور

19- ایجادتحول درورزش کشور

20- عزت واقتدارواعتبارکشور

دسته سوم) دستاوردهای اقتصادی و صنعتی:

حرکت درمسیرتحقق اقتصاد اسلامی وبومی، محرومیت‌زدایی وحمایت از اقشارمستضعف وطبقات محروم و آسیب پذیر جامعه، استقلال اقتصادی و صنعتی، مقابله با فساد مالی و اقتصادی، حمایت از تولیدداخلی، گسترش ارتباطات وتکنولوژی وفناوریهای نوین مخابرات و تلفن و پست، تحول چشمگیر در گازرسانی، اقدامات اساسی در عرصه کشاورزی وباغداری، افزایش صنعت سدسازی و تأمین آب و آبرسانی به سراسر کشور، گسترش صنعت پتروشیمی، گسترش برق رسانی به سراسر کشور، افزایش فضاهاو امکانات بهداشتی و درمانی، توسعه شبکه‌های برق و آب و مخابرات و گاز به روستاها و نقاط دورافتاده، تأسیس  وخدمات رسانی کمیته امداد و بهزیستی،خدمات رسانی بنیاد مستضعفان و جانبازان و بنیاد شهیدوامورایثارگران ، عدالت محوری ، مراعات عدالت بطورنسبی درتوزیع ثروت و فرصت‌های شغلی، خصوص سازی و مشارکت دادن مردم در اقتصاد و صنعت، گسترش صنعت تولید خودرو، گسترش فرودگاه‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی در سراسر کشور، توسعه راه‌های جاده‌ای و ریلی در کشور، اعطای سهام عدالت به عموم مردم، ایجاد بورس داخلی، توسعه وافزایش بانک‌ها و گسترش خدمات رسانی آنها به مردم، کاهش شکاف طبقاتی درمقایسه با گذشته، استفاده صحیح از بیت المال به نفع عموم جامعه، انعقاد قراردادها و روابط اقتصادی سازنده با رویکردحفظ حداکثری استقلال، برنامه محوری در توسعه اقتصادی، افزایش اشتغال و سطح درآمد عمومی نسبت به گذشته.

1-پیشرفت و توسعه عدالت‌محور2- اولویت دادن به اقشار محروم و آسیب‌پذیر جامعه3- مقابله با مظاهر فقر و فساد و تبعیض 4- افزایش خوداتکایی وتقویت تولید ملی5- توسعه وافزایش مستمردسترسی مردم به آب، برق، تلفن ، گاز، راهسازی و وسایل حمل و نقل6- گسترش صنعت سدسازی با اراده ملی وطراحی بومی7- بهبودوضعیت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی دراقصی نقاط کشور9- تأمین نیازهای اساسی روستائیان به گونه ای که اکنون مهاجرت معکوس راشاهدهستیم10- اگذاری سودسهام به مردم11- اجرای اصل 44 قانون اساسیو خصوصی سازی 12- استقلال اقتصادی و الگودهی به جهان اسلام13- جهش اقتصادی در تولیدات و صادرات کشور15- تدوین واجرای طرح تحول اقتصادی شامل:نظام بهره‌وری، نظام یارانه‌ها و هدفمندی آنها، تحول درنظام بانکی، تحول درنظام مالیاتی، تحول درنظام گمرکات، تحول درنظام ارزش‌گذاری پول ملی ، تحول در نظام توزیع کالا و خدمات 16-تدوین واجرای چشم‌انداز 20 ساله و تعیین سیاستهای کلان کشور17- حاکم شدن روحیه جهادی در اقتصادو خدمت‌رسانی همه‌جانبه18- ناکام گذاشتن توطئه هاوتهدیدهای دشمن20- حضور مؤثر در سازمانها و پیمانهای اقتصادی منطقه ای وبین المللی

دسته چهارم) دستاوردهای نظامی،دفاعی  و امنیتی:

استقلال کشور در امور نظامی، تأسیس سپاه پاسداران، تأسیس بسیج مردمی، اسلامی و مردمی گشتن ارتش و نیروهای مسلح، ایجاد روحیه ابتکار و خلاقیت در کارکنان وکارشناسان نیروهای مسلح، قطع دخالت و نفوذوسلطه آمریکا ودولت های غربی در امور نیروهای نظامی وامنیتی، انحلال سازمان مخوف و ضد بشری ساواک، تأسیس سازمان اطلاعاتی کارآمد و مردمی، پیشرفت شگفت‌انگیز در تولید و تهیه صنایع و جنگ افزارهای موردنیازکشور، اشراف اطلاعاتی و تأثیر در تحولات جهانی و منطقه‌ای، استقرار امنیت و آرامش در سطح کشور، پایان دادن به نقش تخریبی وجاسوسی سازمان‌ها و احزاب تروریستی و ضدانقلاب، پیروزی در 8 سال دفاع مقدس ، شکست تهدیدهای دشمن و...تنهابخشی ازفهرست بلند بالا وامیدوارکننده وآرامش بخش دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند درعین حال برخی ازدستاوردهای انقلاب رابه عنوان نمونه مورد اشاره قرارمی دهیم.

1- استقلال واقتدار نیروهای مسلح

2- کارآمدی دستگاه اطلاعاتی و امنیتی

3- بومی‌سازی و گسترش صنعت موشکی وتولید موشکهای موردنیازکشور

4- تأسیس سپاه پاسداران و بسیج مستضعفین برای دفاع وبازدارندگی همه جانبه

5- انسجام بخشی و همگرایی وهمکاری نیروهای مسلح کشور

6- بهره‌گیری از فناوریهای نوین دفاعی، امنیتی و تهاجمی

7- تقویت روحیه خلاقیت ونوآوری در تولید سلاحها و صنایع دفاعی

8- آمادگی نیروهای مسلح و بسیج دهها میلیونی

9- اشراف اطلاعاتی کشور نسبت به تحولات جاری درداخل ودرمنطقه پیرامونی کشور

10- امنیت و آرامش همه جانبه و فراگیر وبازدارندگی همه جانبه

11- ایران تولید کننده تسلیحات پیشرفته نظامی در جهان و تولیدات خود را به بیش از 30 کشور جهان صادر می‌کند12-ساخت هواپیمای جنگنده آذرخش، طراحی و ساخت لانچر(پرتاب کننده) چهار موشک با قابلیت شلیک همزمان یا تک تک، ساخت هلیکوپتر آموزشی و هلیکوپتر دو موتوره، طراحی و ساخت تانک پیشرفته ذوالفقار و راه اندازی خط تولید انبوه آن، ساخت تانک مدرن T72، طراحی و ساخت خودرو تانک‌بر(ببر 400)، ساخت انواع شناورها و یدک کشها، ساخت زیر دریایی و اسکله شناور، ساخت موشک فاتح 110(از موفق‌ترین موشک‌های زمین به زمین در جهان) و موشک‌های دوربرد شهاب(با سرعتی سه برابر موشک اسرائیلی)، راه‌اندازی خطوط تعمیرات اساسی و بازسازی هواپیماهای نظامی و خودکفایی در زمینه‌های ساخت و یا تعمیر بسیاری از تجهیرات و قطعات نظامی ازاین جمله است.

دسته پنجم) دستاوردهاوبازتاب هادرحوزه سیاست خارجی:

1- احیای اسلام به عنوان مکتبی جامع و جهانی

2- تاثیرگذاری برتسریع روندفروپاشی نظام دو قطبی و ایجاد چالش برای استعمارگران3- تغییر گفتمان رقابت هاومنازعات جهانی به منازعه‌ی بین مستکبرین با مستضعفین

4- فراگیرساختن گفتمان اسلام سیاسی با ادبیات روزآمد5- نفی نظام جهانی غرب‌محور

6- تغییر مولفه های قدرت در نظام بین‌الملل ازقدرت نظامی، اقتصادی، جمعیتی و جغرافیایی به بیداری اسلامی،اعتمادبه نفس،استقلال،ایمان، جهاد، شهادت و حضور هوشمندانه ملتها در عرصه‌های سرنوشت‌ساز

7- افزایش معنویت خواهی وعدالت خواهی درجهان

8- الهام‌بخشی وپایه ریزی بیداری اسلامی و احیای شکوه و عظمت تمدن اسلامی

9- رهبران انقلاب اسلامی الگوهای جدید رهبری در جهان شده‌اند

10- تثبیت برتری قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیاسی غربی(خاورمیانه)

11- دفاع از حقوق مسلمانان شیعه و سنی جهان

12- بازگرداندن نقش  محوری مساجد و اماکن ونمادهای دینی و مذهبی به عنوان کانون تحولات سیاسی واجتماعی وفرهنگی در جهان همانندصدراسلام.

13- حمایت از مقدسات دینی و مذهبی وهجمه همه‌جانبه به قداست‌شکنان در جهان

14- تقویت و تحکیم اتحاد و انسجام اسلامی درمنطقه و جهان

15- تقویت و حمایت از نهضت‌ها ی اسلامی وو جنبش‌های آزادی‌بخش در جهان

16- صدور فرهنگ و ارزشهای اسلامی وانسانی

17- الهام بخشی به ملت ها برای رهایی از ذلت ژاندارمی ووابستگی به امریکا در منطقه

18- حمایت از ملت مظلوم فلسطین و لبنان

19- افشای ماهیت وشعارهای ضدبشری دمکراسی غربی

20- افشای چهره مزورانه کشورهای مدعی حکومت اسلامی

21- نشان دادن توفیق دیپلماسی هوشمندانه و تهاجمی

22- حضور مؤثر نظام جمهوری اسلامی در نهادها ومجامع بین المللی23-فراگیرساختن شعارنه شرقی نه غربی درمنطقه وجهان همانطورکه شعارهای استقلال وآزادی رابه دنیا صادرنمود

دسته ششم) دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای:

بومی‌سازی فناوری صلح آمیزهسته‌ای ، غنی سازی اورانیوم،تولیدسوخت هسته ای، شکستن فشارها و تحریم های استکبارجهانی برای محروم ساختن ایران از دستیابی به این انرژی حیاتی از دستاوردهای انقلاب اسلامی بشمار می‌رود. دستیابی به سوخت هسته‌ای و انرژی جایگزین می‌تواند آینده نظام را بیمه ساخته و کشورمان را در ردیف قدرتهای بزرگ هسته‌ای جهان قرار دهد. در عرصه علوم هسته‌ای، با وجود موانع و ممانعت کشورهای غربی و تحریم تجهیزات دو منظوره صلح آمیز امروزه به فناوری پیچیده غنی‌سازی اورانیوم دست یافته‌ایم و به جمع 10 کشور دارای این فناوری نوین در جهان پیوسته‌ایم.

1- پیرامون انقلاب اسلامی، ص 82

2- انقلاب اسلامی در مقایسه با انقلاب‌های فرانسه و روسیه، دکتر منوچهر محمدی ،ص 16

3- پیشگفتار قانون اساسی ،ص 20

4- دکترابراهیم برزگر،نظریه های بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران،1391،ص18

5- آذر ماه، سال 1383