عالم ماده چیست؟
عالم ماده همین عالمی است که هم اکنون در آن بسر می بریم که دارای ماده ( دد اصطلاح فلسفه) هست یعنی قوه محض بوده و استعداد پذیرش دارد و همچنین دارای زمان و مکان رن و شکل و اندازه می باشد .

عالم مثال چیست؟
عالم مثال عالمی است که مثل عالم ماده دارای رنگ و شکل و اندازه و ... است ولی مادی نبوده از حرکت و مکان و زمان منزّه است ؛ و از جهاتی شبیه موجوداتی است که ما در خواب می بینیم . عالم مثال دو گونه است مثال نزولی و مثال صعودی ؛ و عالم مثال صعودی از نظر قائلان به آن ، همان عالم برزخ مطرح در زبان اهل شریعت است. عالم مثال نزولی علت عالم ماده بوده و از نظر وجودی بر آن احاطه دارد.

عالم عقل چیست؟
عالم عقل ، عالمی است مجرد(غیر مادی) که حتی از شکل و رنگ نیز منزّه است ؛ از نظر اشراقیون و اصحاب حکمت متعالیه و مکتب عرفانی ابن عربی ملائک عظامی مثل جناب اسرافیل و میکائیل و جبرائیل از موجودات این عالمند ؛ این عالم در سیر نزولی علت عالم مثال و عالم ماده است ؛ ودر سیر صعودی موجودات ، مرتبه ای از مراتب آخرت است . درک حقیقت این عالم جز برای خواصّی از اهل حکمت و عرفان که رشد وجودی بالایی یافته اند میسور نیست. بعد از رحلت از دنیا نیز هرکسی به این عالم بار نمی یابد.
عالم ربوبی چیست؟
نظام ربوبی که به تسامح آن را عالم ربوبی هم می نامند همان نظام اسمائی حق تعالی است یا به عبارتی عالم اسماء الهی ؛ که از آن تعبیر به تجلیّات اسمائی هم می شود ؛ نظام اسمائی علت عالم عقل و عالم مثال و ماده است. و خود این نظام واحد ،ظهور ذات حق تعالی است برای خودش ؛ فهم این مرتبه از وجود نیز از درک افراد عادی و بلکه حتی از درک فلاسفه ای که اهل عرفان نیستند هم خارج است ؛ بلکه بسیاری از عرفا نیز به آن بار نمی یابند. در این مرتبه است که حقیقت وجود نمایان می شود ؛ چرا که وجود و موجود خود یکی از اسماء حق تعالی است ؛ و از این مرتبه است که وجود به تمام عوالم سریان می یابد.